Van de voorzitter▲
Beste leden van Anéla,
We zijn als bestuur vol energie begonnen aan een nieuw kalenderjaar. En die energie kwam mooi samen toen we elkaar als bestuur in maart fysiek troffen in Zwolle. Met bestuursleden uit o.a. Groningen, Amsterdam, Utrecht, Leiden en Gent is online vergaderen natuurlijk erg aantrekkelijk. Toch helpt het om elkaar af en toe in het echt te spreken en zien. Tijdens onze laatste bestuursvergadering maakten we dan ook ambitieuze plannen voor de volgende meerdaagse conferentie. Onze ambities zijn o.a. om meer jonge leden te betrekken bij de activiteiten van Anéla en om samenwerking te zoeken met collega’s in Vlaanderen. We willen deze twee doelen o.a. bereiken door een interessant programma te maken voor een meerdaagse conferentie in België in 2024. We houden jullie op de hoogte via dit infobulletin. Markeer in ieder geval alvast 6-8 juni 2024 in jullie agenda’s! We bespraken de Anéla-doelen ook onlangs met moederorganisatie AILA en wisselen ideeën hierover uit met alle AILA-dochterorganisaties wereldwijd. Wist je dat je je zelf kunt aanmelden voor de nieuwsbrief van AILA via deze link?
Tessa van Charldorp
Even voorstellen▲
Mijn naam is Niels Nederlof en ik ben deze maand begonnen als ambtelijk secretaris bij Anéla en als editorial assistent bij DuJAL. Ik heb gelijktijdig Nederlandse Taal & Cultuur en Taalwetenschap gestudeerd aan de Universiteit Utrecht en vervolgens de master Taalwetenschappen: Meertaligheid & Taalverwerving afgerond. Na mijn studie heb ik ongeveer 2,5 jaar gewerkt bij het lectoraat Meertaligheid & Onderwijs van de Hogeschool Utrecht. Momenteel werk ik als onderzoeker bij Dialogic Innovatie & Interactie, een onderzoeks- en adviesbureau dat zich richt op innovatievraagstukken in het publieke domein. Mijn werk bij Dialogic richt zich voornamelijk op onderzoeken in het onderwijsdomein, waarbij we overheden, kennisinstellingen en intermediaire organisaties ondersteunen door middel van beleidsonderzoek en strategisch advies.
Grote Taaldag 2023▲
Op vrijdag 3 februari j.l. vond de Grote Taaldag plaats, de jaarlijkse conferentie van de drie grote taalkundige organisaties die Nederland rijk is: Anéla, AVT en LOT. Na twee online edities was de Grote Taaldag van 2023 weer op locatie. Met 160 bezoekers was de dag uitstekend bezocht.
Tijdens deze editie van de Grote Taaldag werden meer dan 65 presentaties gegeven, die samen het gehele vakgebied omvatten. Er vonden twee interactieve panelgesprekken plaats over actuele thema’s: wetenschapscommunicatie over taalwetenschap en interculturele communicatie. Bovendien was er dit jaar speciale aandacht voor het thema ‘taal & inclusiviteit’. Keynote-sprekers Annemiek Hammer en Martine Coenen gingen in hun lezing in op de inclusie van kinderen met een cochleair implantaat. Tijdens de pauzes presenteerden enkele deelnemers een lokale lekkernij die ze hadden meegebracht, inclusief uitleg over de historie van het baksel én de naam ervan.
AVT/Anéla-dissertatieprijs 2022
De AVT/Anéla-dissertatieprijs voor het best taalkundige proefschrift van het afgelopen jaar is gewonnen door Alex Reuneker voor zijn proefschrift over conditionele constructies in het Nederlands. De LOT populariseringsprijs 2023, waarmee een wetenschapscommunicatieproject op het gebied van de taalwetenschap gerealiseerd kan worden, gaat naar het project “Een schip vol woorden: Sporen van Afrika in het Sranantongo”. De genomineerden voor beide uitgereikte prijzen leggen hier meer uit over hun project of proefschrift.
De Anéla/AVT-dissertatieprijs wordt jaarlijks uitgereikt aan de auteur van het beste taalwetenschappelijke proefschrift dat het afgelopen jaar aan een Nederlandse universiteit is verdedigd. Alex Reuneker (Universiteit Leiden) won de prijs voor zijn proefschrift Connecting conditionals: a corpus-based approach to conditional constructions in Dutch. In zijn onderzoek bekeek Reuneker welke classificaties er van conditonele constructies bestaan in de wetenschappelijke literatuur. Dit vergeleek hij met de uitkomsten van een corpusanalyse van dergelijke constructies in het Nederlands. Volgens de jury is het proefschrift een voorbeeld in theoretische diepgang en methodologische breedte, en zijn de conclusies uitstekend onderbouwd én kristalhelder opgeschreven.
LOT populariseringsprijs
De LOT populariseringsprijs gaat elk jaar naar een project dat taalkundige expertise voor een breed publiek toegankelijk maakt. In oneven jaren bestaat de prijs uit een bedrag van €2500, waarmee de bedenkers hun onderzoeksvoorstel kunnen realiseren. Margot van den Berg, Jeroen van Ravenhorst en Fresco Sam-sin winnen de prijs dit jaar voor hun project “Een schip vol woorden: Sporen van Afrika in het Sranantongo”. In dit project worden niet alleen teksten geproduceerd voor een online woordenboek, maar ook vijf mini-podcasts en een animatie. Bovendien werken de makers toe naar een tentoonstelling over de talen van Suriname waarin dit project een prominente rol zal krijgen. Met deze activiteiten willen de aanvragers de historische band die Afro-Surinamers hebben met Afrika zichtbaar maken aan de hand van individuele woordgeschiedenissen. De jury noemt het project bijzonder origineel en heel actueel. De jury prijst bovendien de bijdrage die het project levert aan een grotere bekendheid onder het grote publiek van de waarde van taalwetenschappelijk onderzoek.
Lancering Grotevragenprijs
Op het Taalgala werd ook de Grotevragenprijs gelanceerd door de Landelijke Onderzoeksschool Taalwetenschap in samenwerking met de Algemene Vereniging Taalwetenschap. Dit is een essaywedstrijd waarbij drie prijzen uitgeloofd worden voor de beste ideeën over grote vragen die de taalwetenschap de komende 10 jaar zullen gaan bezighouden. Met de prijs stimuleren LOT en AVT vernieuwende initiatieven vanuit de breedte van de taalwetenschap.
Recente promotie▲
Robert Chamalaun gepromoveerd op onderzoek naar werkwoordspelling
Op 3 maart 2023 heeft Robert Chamalaun zijn proefschrift getiteld The underestimated role of grammar in processing homophonous verb forms: the case of Dutch succesvol verdedigd aan de Radboud Universiteit. Dit promotieonderzoek is financieel ondersteund door een NWO Promotiebeurs Leraren.
In het proefschrift staan twee vragen centraal: hoe beïnvloedt grammaticaal bewustzijn de spelling van homofone werkwoordsvormen en wat is de rol van incorrect gespelde werkwoordsvormen tijdens het begrijpend lezen.
Een eerste belangrijk resultaat is dat het correct benoemen van de grammaticale functie van een werkwoordsvorm de kans verkleint dat spellers terugvallen op geheugenstrategieën, zoals het kiezen voor de meest frequente vorm van een homofoonpaar.
Een tweede belangrijk resultaat is dat een instructie die expliciet de relatie legt tussen de grammaticale functie van de werkwoordsvorm en de spelling en die in hoge mate interactief is, leidt tot minder spelfouten bij meer ervaren spellers.
Fouten in de werkwoordspelling beïnvloeden ook het leesproces. De hoogfrequente vorm van een homofoonpaar wordt sneller verwerkt door lezers, ook als de laagfrequente vorm de correcte werkwoordsvorm is. Bovendien lieten de analyses zien dat incorrect gespelde werkwoordsvormen meer en langere fixaties veroorzaken.
Al met al toont het proefschrift aan dat grammatica een zeer belangrijke rol speelt bij zowel het spellen als het lezen van homofone werkwoorden. Het feit dat de schrijfwijze niet overeenkomt met de uitspraak van de werkwoordsvorm is een extra reden aandacht te geven aan een correcte grammaticale analyse. Dit bevordert het correct spellen van homofone werkwoorden, zodat bovendien het leesproces niet onnodig vertraagd wordt.
Het volledige proefschrift is hier te lezen.
Oproep organisatie Anéla studiedag▲
We zijn op zoek naar mensen die de volgende Anéla studiedag willen gaan organiseren. Vind je het leuk om – samen met anderen – de studiedag te organiseren en te hosten op jouw universiteit of hogeschool, neem dan contact op met het bestuur van Anéla. Vanuit Anéla is er een budget van 250 euro beschikbaar als bijdrage aan de kosten van de organisatie. De datum zal in overleg met het bestuur worden vastgesteld.
Oproep: Juryleden gezocht voor de AVT/Anéla Dissertatieprijs!▲
Jaarlijks wordt tijdens de Grote Taaldag de AVT/Anéla Dissertatieprijs uitgereikt voor het beste taalwetenschappelijke proefschrift van het afgelopen jaar.
Het samenstellen van de jury is elk jaar een flinke puzzel, omdat we gepromoveerd taalkundigen zoeken wier expertise steeds de breedte van de inzendingen dekt. Als u interesse hebt om deel uit te maken van de jury zodra een of meerdere inzendingen in een van de aankomende rondes van de Dissertatieprijs aansluiten bij uw expertise, dan horen we graag van u!
Aanmelden voor de jurydatabase kan door een mail te sturen naar Gudrun Reijnierse, secretaris van de prijs namens Anéla. Vermeld uw naam, affiliatie en expertisegebied(en).
Ook als u nog vragen heeft over de prijs of de taken die bij het jurylidmaatschap komen kijken, kunt u contact met mij opnemen.
Hartelijke groet,
Gudrun Reijnierse
Algemeen bestuurslid Anéla / Secretaris AVT/Anéla Dissertatieprijs
Nieuws van DuJAL▲
Zoals jullie weten, is de Dutch Journal of Applied Linguistics (DuJAL) een internationaal gelezen en peer-reviewd tijdschrift uitgegeven door Openjournals (https://dujal.nl/index). DuJAL stimuleert open science, publiceert ook presentaties, instrumenten en data. DuJAL is volledig openaccess en toegankelijk via de website van Openjournals. Bovendien publiceert DuJAL op doorlopende basis. Denk aan DuJAL als je een manuscript, research note of andere publiceerbare materiaal hebt!
Nieuw (promotie)onderzoek▲
Getting to the CoRe: een Communicatieve Receptieve methode voor taalverwerving en wederzijds begrip in meertalige academische contexten
In januari 2023 zijn Madison Steele en Kimberly Naber begonnen aan hun promotietraject in het project Getting tot he CoRe, aan de Universitet Utrecht, gefinancierd vanuit de NWO Open Competitie. Onder leiding van Prof. Rick de Graaff en emeritus Prof. Jan D. ten Thije en samen met een postdoc onderzoeker doen zij onderzoek naar receptieve meertaligheid. Dit project bestaat uit drie deelstudies: (1) interactie in de meertalige vergaderpraktijk, (2) cognitieve processen in meertalige language processing, (3) ontwikkeling en evaluatie van receptieve taalleermethodes. Het project bouwt voort op de resultaten van het project Meertaligheid en Medezeggenschap.
In het CoRe-project wordt gekeken in hoeverre een receptieve benadering kan worden ingezet om een taal te leren en effectief te gebruiken bij meertalige vergaderingen in universitaire contexten. Op deze manier hoeven internationale medewerkers en studenten het Nederlands niet productief (spreken en schrijven) te beheersen. Zij kunnen hun receptieve vaardigheden (lezen en luisteren) in het Nederlands ontwikkelen en hun productieve vaardigheden in het Engels gebruiken. Dit draagt bij aan meer inclusie in de academische wereld, omdat ook internationals hierdoor beter kunnen participeren in de medezeggenschap (Universiteitsraden, Faculteitsraden, opleidingscommissies, etc.).
Momenteel wordt een postdoc onderzoeker geworven. Reageren op de vacature is mogelijk tot 1 mei 2023, via https://www.uu.nl/en/organisation/working-at-utrecht-university/jobs.
Afscheidscollege en afscheidssymposium Kees de Glopper▲
De leerstoelgroep Taalbeheersing van de Rijksuniversiteit Groningen nodigt je graag alvast uit voor het afscheidscollege In de pen klimmen van prof. dr. Kees de Glopper op 29 juni 2023 (16:15-17:15) in de Aula van het Academiegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen. Kees verzorgt dit college over ontwikkeling van schrijfvaardigheid ter gelegenheid van zijn afscheid als hoogleraar Taalbeheersing van het Nederlands.
Het afscheidscollege zal worden voorafgegaan door een symposium waar onderzoekers met wie Kees gedurende zijn loopbaan heeft samengewerkt hun licht laten schijnen over het thema Bewuste schrijfvaardigheid: naar betekenisvol schrijfonderwijs. We nodigen je van harte uit om ook het symposium bij te wonen. Informatie over de wijze van aanmelding voor het afscheidscollege en over het programma en de sprekers van het symposium volgt spoedig.
Met vriendelijke groet van de organisatoren Veerle Baaijen, Erika Darics, Lotte van Poppel en Ninke Stukker