Van de voorzitter

Beste Anéla leden,

De zomervakantie is in België en in het midden van Nederland alweer begonnen. Wij sluiten een mooi Anéla jaar af met inspirerende evenementen en geslaagde prijsuitreikingen om op terug te kijken. Het bestuur is inmiddels druk bezig met de organisatie van de 10e Anéla Conferentie. Deze zal gehouden worden in Gent van 6-8 juni 2024. We kijken hier enorm naar uit – vooral ook omdat we de vorige editie in verband met de corona-pandemie niet hebben kunnen organiseren. We zullen tijdens de meerdaagse conferentie stil staan bij verschillende invloedrijke toegepaste taalwetenschappers die afgelopen jaren met pensioen zijn gegaan. We hebben zeer inspirerende keynote sprekers op het oog. En we willen vooral ook de banden tussen België en Nederland versterken én jonge toegepaste taalwetenschappers betrekken bij de conferentie. Dat willen jullie allemaal vast niet missen, dus zet de datum alvast in je agenda.

We nodigen alle leden ook uit voor onze volgende Algemene Ledenvergadering op dinsdag 19 september van 9:30-10:30u. Tijdens deze Teams-bijeenkomst delen we de hoogtepunten van het jaarverslag, doet de kascommissie verslag van de kascontrole en praten we samen over toekomstige activiteiten van Anéla. Het bestuur ziet er naar uit jullie dan te zien. Je kunt deze link gebruiken.

Fijne zomervakantie en hopelijk tot 19 september.
Tessa van Charldorp


Oproep voor AVT-Anéla Dissertatieprijs 2023

De Algemene Vereniging voor Taalwetenschap (AVT) en de Nederlandse Vereniging voor Toegepaste Taalwetenschap (ANéLA) reiken jaarlijks een prijs uit voor een dissertatie op het gebied van de taalwetenschap. Ook dit jaar zal er weer een AVT/ANéLA-dissertatieprijs worden uitgereikt. Voor de AVT/AnéLA dissertatieprijs 2023 komen in aanmerking alle dissertaties verdedigd tussen 16 juli 2022 en 15 juli 2023.

Wij nodigen u uit om (gemotiveerde) voordrachten te doen voor kandidaten voor de prijs. De voordrachten dienen uiterlijk 15 augustus 2023 te worden ingediend. Dit kan via een online formulier, zie: https://www.universiteitleiden.nl/avt/dissertatieprijs

Op deze pagina vindt u ook het reglement van de dissertatieprijs.

Secretarissen van de jury zijn dr. Sterre Leufkens (namens het AVT-bestuur) en dr. Gudrun Reijnierse (namens het ANéLA-bestuur). Voor meer informatie over de AVT/ANéLA-dissertatieprijs 2022 kunt u contact opnemen met Sterre (s.c.leufkens@uu.nl) of Gudrun (w.g.reijnierse@vu.nl).

Voelt u zich vrij om deze oproep te delen!


Anéla Conferentie Toegepaste Taalwetenschap 2024: save the date!

Van donderdag 6 tot en met zaterdag 8 juni 2024 vindt de 10e Anéla Conferentie plaats. We hebben een mooie locatie gevonden in Gent, België. Met deze editie willen we onderzoekers over disciplinaire én landsgrenzen heen samenbrengen. Anéla is er als vereniging voor zowel Belgische als Nederlandse toegepaste taalwetenschappers, en als ontmoetingsplaats voor samenwerkingen tussen universiteiten en hogescholen, regio’s en vakgebieden. Dat willen we met deze editie extra in de kijker zetten. Naast de klassieke presentaties, posters en keynotes zullen er ook enkele uren in het programma gereserveerd worden voor een activiteit rond kennismaken en samenwerkingen opzetten.
Na de zomer zal informatie volgen over het indienen van abstracts, een vooraankondiging is (nu alvast) te vinden op de website.


Verslag TABU Dag

Op 15 en 16 juli vond de 43ste editie van de TABU Dag plaats aan de Rijksuniversiteit Groningen. De TABU Dag is een jaarlijkse taalkundeconferentie gericht op én georganiseerd door PhDs en andere early career researchers. Dit jaar was een groot succes: we mochten zo’n 130 aanwezigen verwelkomen! Het was een geslaagde editie met inspirerende keynotes van Prof. dr. Simone Pfenninger (University of Zürich), Prof. dr. John Bateman (University of Bremen), dr. Sacha Beniamine (University of Surrey) en Prof dr. Naomi Nagy (University of Toronto).
Naast deze grote namen in hun veld, kregen getalenteerde (internationale) PhDs, masterstudenten en andere early career researchers de kans om hun werk te presenteren tijdens parallelsessies en posterrondes. Bovendien werden er drie workshops en demonstraties gegeven. Onderwerpen vanuit het hele onderzoeksveld van de taalkunde kwamen aan bod, van fonetiek tot syntax, van neurolinguïstiek tot computationele taalkunde en alles daartussen!
We kijken als commissie vol trots terug op een geslaagde editie van de TABU Dag, die mede mogelijk gemaakt door alle enthousiaste aanwezigen, presentators en sponsors. We nodigen iedereen alvast van harte uit voor de volgende editie in 2024! Zie onze website voor de meest actuele informatie. We zien je daar!


Recente promoties

In de afgelopen periode zijn er weer Anélaleden gepromoveerd:

  • Suzanne Bogaerds-Hazenberg op haar proefschrift Text structure instruction in Dutch primary education: Building bridges between research and practice (5 juni 2023, Universiteit Utrecht);
  • Lisanne Knol op haar proefschrift Doing Therapies: On the tangibility of theory in interactional practices (8 juni 2023, Joint Doctoral Degree  Rijksuniversiteit Groningen en Universiteit Gent).

Hieronder vind je meer informatie over de twee onderzoeken en linkjes naar de digitale versies van de proefschriften.

Onderwijs in tekststructuren bij begrijpend leesonderwijs op de basisschool

Veel Nederlandse basisschoolleerlingen vinden het lastig om tot tekstbegrip te komen, vooral wanneer er een beroep wordt gedaan op hogere-orde vaardigheden, zoals  samenvatten of het zien van de rode draad in een tekst. Eerder onderzoek suggereert dat uitleg over onderliggende tekststructuren (denk aan oorzaak-gevolg of probleem-oplossing) mogelijk hierbij kan helpen, omdat dit lezers handvatten geeft om een samenhangende mentale representatie van de tekst te vormen (Meyer & Ray, 2011).
De eerste stap van het promotieonderzoek van Suzanne Bogaerds-Hazenberg bestond uit een meta-analyse: is het zinvol om in groep 6 t/m 8 leerlingen al over tekststructuur te onderwijzen? De meta-analyseerde liet inderdaad positieve effecten zien op leesvaardigheid, al varieerden de effecten per uitkomstmaat: op tekstbegripsvragen is het effect kleiner dan op samenvatten of onthouden. De tweede stap in het promotieonderzoek was een analyse van het huidige curriculum voor begrijpend lezen. Uit de analyse van lesmaterialen, leerkrachtinterviews en lesobservaties blijkt de aandacht voor tekststructuur nogal beperkt en onsamenhangend. Daarnaast lijkt er een sterke focus te zijn op het oefenen van leesstrategieën en is er weinig ruimte voor zelfgereguleerd strategiegebruik.
De laatste drie deelstudies waren gericht op het ontwikkelen van een lessenserie over tekststructuur waarin leerlingen leerden om vier tekststructuren te herkennen en hun strategiegebruik daarop aan te passen. Het ontwerponderzoek onthulde enkele problemen met betrekking tot de implementatie van de ontwerpprincipes. Zo bleken de geselecteerde (zaakvak)teksten niet altijd van goede kwaliteit en beschikten de deelnemende leerkrachten op een aantal punten niet over voldoende vakdidactische kennis. De lessenserie is uitgetest met ruim tweehonderd leerlingen in een switching-panels replication design. Er waren positieve effecten op schrijfvaardigheid, maar de effecten op leesvaardigheid, samenvatten en metacognitieve kennis varieerden per interventiegroep. Dat riep vragen op over de implementatiekwaliteit. In de laatste deelstudie is daarom in een multiple-case study de implementatiekwaliteit onder de loep genomen. Vooral de uitvoering van samenwerkend leren en de aandacht voor metacognitieve kennis bleken nog ingewikkeld voor leerkrachten.
De inzichten van dit onderzoek zijn van belang om de kwaliteit van lesmaterialen voor begrijpend lezen te verbeteren en geven aan op welke punten leerkrachten nog verder geprofessionaliseerd kunnen worden.
Link naar proefschrift: https://dspace.library.uu.nl/handle/1874/428398
Publieksgerichte website met voorbeeldmaterialen: https://leesonderwijs.com/

Technieken van de therapeut: een conversatieanalytisch onderzoek naar gesprekken tussen psychotherapeut en patiënten

Fotocredits: Stephan Keereweer | promotiefotograaf.nl

In haar proefschrift heeft Lisanne de gereedschapskist van psychotherapeuten in therapiesessies met depressieve patiënten onderzocht. Met behulp van conversatie-analyse werden de talige technieken van therapeuten onder de loep genomen om het proces van gezamenlijke betekenisconstructie te traceren en om daarmee zichtbaar te maken hoe therapeuten therapie doen. Enerzijds werd inzicht verschaft in de vormgeving en het gebruik van diverse interactionele praktijken door therapeuten. Anderzijds werd onderzocht in hoeverre deze interactionele praktijken gerelateerd zijn aan onderliggende theoretische uitgangspunten van psychodynamische en cognitieve gedragstherapie. Vier gespreksfenomenen zijn bestudeerd die therapeuten gedurende de behandelingen als interventies inzetten: herformuleren en spiegelen, collaboratieve beurtsequenties en momenten van stilte. De bevindingen laten zien dat er geen categorische verschillen tussen de behandelingswijzen te constateren zijn – wel bleek uit de kwalitatieve analyses dat psychodynamische therapeuten een lichte oriëntatie op de theoretische preferentie en uitgangspunten vertonen. Psychodynamische therapeuten laten daarnaast ook meer variatie en flexibiliteit in het gebruik van interventies tijdens de behandeling zien. In dit artikel wordt een samenvatting gegeven van de bevindingen uit dit promotieonderzoek. De pdf’s van de hoofdstukken van Lisannes proefschrift vind je hier.


Participanten gezocht

Dear colleagues,

Our team at the Centre for English Corpus Linguistics at UCLouvain is working on applying an emerging research method, crowdsourced comparative judgement (CJ), to the task of evaluating the proficiency level of texts in learner corpora. Could you, your colleagues, or your advanced students help? We are asking participants to complete 5-10 comparative judgements of argumentative academic essays written by learners of L2 English. In each comparison, participants will be presented with a pair of essays and asked to choose which is the more advanced piece of L2 writing. Each decision should take 2-4 minutes. Your decisions will help us to test the extent to which this simple method can be used to enrich learner corpora with proficiency grades.

You can take part in the study by following this link: https://forms.gle/Y5JTZzhBhgnFSzC16.

If you’d like more information before signing up, please contact our team at clap-admin@uclouvain.be; follow our Facebook page at https://www.facebook.com/cecl.uclouvain; or follow us on Twitter: @cecl_UCL.

Many thanks!

Peter Thwaites & Magali Paquot